استاد دکتر علی ذریه حبیب « تبریزی»
گفتگویی با دکترعلی ذریه حبیب تبریزی، از هنرمندان ماهر و منحصر، از پیش کسوتان هنر فرش به نام تصویر بافی، و بافت فرش‌های حجمی ایران در مشهد مقدس رضوی.
امروز ۱۵ آبانماه سال ۱۳۹۸ شمسی، توفیق رفیق یار شد تا با استاد پیش کسوت، تصویر بافت فرش‌های حجمی دیدار ودقایقی را به گفتگو بنشینم.
این استاد پیش کسوت، در سال ۱۳۲۴ شمسی در شهر تبریز دیده به جهان هستی گشود. او اکنون ۷۴ بهار را پشت سرگذاشته وحدود ۶۷ سال از عمر شریف خود را صرف بافت قالی و آموزش این هنر اصیل به هنرجویان و علاقه مندان هنر قالی بافی حجمی و تصویری نموده است.
الف: نگاهی مختصر به زندگی استاد، از ابتدای کودکی تا زمان شروع کار فرش
استاد چنین می‌گوید: شما به خاطر دارید که ؛ درآن زمان پدر و مادرها فرزندانشان را از سنین کودکی یعنی درحدود ۵ یا ۶ سالگی آن های را کارهای هنری می فرستادند از جمله ی این هنرها قالیبافی بود . پدرم نیزکارخانه قالیبافی داشتند و به همین علت من، از سن ۷ سالگی در زمینه بافت فرش شروع به کار کردم وآموزش‌ها و تجربیات پدرم در هنر قالیبافی به گوش جان سپردم. چون در محیط قالیبافی رشد کرده بودم، طولی نکشید که کمتر از سه یا چهارماه در بافت قالی خبره، و نقشه خوانی و بافت را بخوبی فرا گرفتم.
آری! وی روزها را به کار بافت قالی پرداخته و شب ها را به تحصیل و خواندن درس گذرانید، تا این که؛ از سن سیزده سالگی ایده‌ی دورو بافی قالی را ابداع و به صورت کاملاً حرفه ای کار خود را در این هنر بدیع آغاز نمود.
ب: فعالیت های حرفه ای استاد در دوران جوانی
او درسن ۲۲ سالگی کارگاه مستقل بافت قالی را دایرنمود، که در این کارگاه ۴۵ دستگاه قالیبافی با ۱۰۵ کارگر در این کارگاه مشغول به کار بودند. در این کارگاه بود که فقط کار تصویربافی (تابلو فرش) انجام می شد.
اکثر سفارشات از کشورهای اروپایی داده بود، یعنی نمایندگانی از طرف این کشورها می‌آمدند و پس از بازدید از آثار بافته شده و کارهای آماده، سفارشات خود را می‌دادند، در آن زمان بیشترین سفارشات از کشور آلمان بود.
پس از گذشت زمان که تجربیات عملی بیشتری به دست آوردم، یعنی در سن ۲۳ سالگی، حجم بافی قالی را ابداع و آن را آغاز نمودم و این بود که در سن ۲۶ سالگی به عنوان نماینده تابلو باف‌های تبریز معرفی و انتخاب شدم.
کارگاه حجم باقی قالی- طرح در حال انجام اهرام ثلاثه ی مصر(عکس از: استاد، دکتر امیر حسین صفرلی)
اوایل انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ شمسی بود که به مشهد مقدس رضوی مهاجرت کردم. آن زمان امکانات بسیار کمی در اختیار داشتنم، اما با همان امکانات محدود و اندک، دست از کار هنر نکشیدم ، چرا که من عاشق این کار هستم و با این شرایط، با جدیت حدود ۱۰ سال به صورت ناشناس و گمنام به کار فرش بافی تصویری و حجمی ادامه دادم.
ج: فعالیت‌های مذهبی
استاد علی ذریه حبیب تبریزی، انسانی وارسته، شخصی متواضع و فروتن، و از مناعت طبع بالایی برخوردار است.از نظر روحی و معنوی، به حکم آیه ی شریفه «.. رِجَالٌ یَعْرِفُونَ کُلًّا بِسِیمَاهُمْ..»، نور ایمان و تقوا در چهره ی وی متجلی است. چرا که، از ۸ سالگی در مجالس اهل البیت (علیهم السلام) با صدای خوش خود به مدح و ثنای آل الله پرداخته، و در ۱۳ سالگی اوج مداحی خود را رقم زده است. اکنون که بیش از نیم قرن از مداحی او گذشته و به عنوان پیرغلام حضرت ابا عبدالله الحسین(علیه السلام) محسوب می شود، هیچ وقت برای مداحی پول دریافت نکرده و اعتقاد دارد، حنجره ی من؛ متعلق به امام حسین( علیه السلام) است.
طی نیم قرن گذشته بارها و بارها به کشورهای مختلف، از جمله؛ باکو، عشق آباد و…، برای مداحی دعوت شده، اما هیچ گاه مبلغی برای مداحی درخواست و یا دریافت نکرده است. البته ؛ طی این سفرها ، کارهای هنری خود را به کشورهای مورد نظر برده و با همکاری سفارت ایران در آن کشورها آثار ارزشمند و بدیع خود را که از افتخارات هنر ایران تلقی می شود به فروش رسانده است.
از دیگر فعالیت‌ها و آثار هنری استاد تبریزی؛ بافت دوازده سوره از قرآن کریم بصورت دو رو بر روی فرش با نخ ابریشمی است که از بدایع روزگار محسوب می‌شود.
د: فعالیت‌های ورزشی
باری! استاد تبریزی علاوه بر هنر بدیع قالیبافی حجمی و تصویری و صوت خوش در مداحی، به ورزش کوهنوردی بسیار علاقه مند بوده و در این ورزش صاحب تجربه است.
او خاطرات ورزشی خود را از دورانی که در زندگی در تبریز بیان می کند و می گوید : در محله ی ما کوهی وجود داشت به نام عیناله که در بالای محله ی ما واقع شده بود و من سنین کودکی و از سن ۸ سالگی کوهنوردی را از همان کوه محله ی خودم آغاز کردم. در سن ۱۳ سالگی به صورت کامل و رسمی کوهنوردی می رفتم و در سن ۱۸ سالگی در ورزش کوهنوردی به اوج خود رسیدم و در همین سنین بود که به اتفاق آقایان: ناطق نوری و علی لاریحانی و دو تن از دیگر دوستان، قله ی دماوند را صعود کردم.
در همین سال ها بود که دو سال پی در پی به کوه های آرارات در ترکیه صعود کردم و کوه سبلان را نیز بارها پیموده ام. در ایران فکر نکنم کوهی باشد که نرفته باشم، در مشهد نیز به کوه های کوه های اطراف را پیموده ام.
استاد علاوه بر ورزش کوهنوردی، دوره های یخ نوردی، برف نوردی، شن نوردی و سنگ نوردی را نیزبه خوبی پشت سرگذاشته است.
هـ: خلق آثار بدیع در مشهد
استاد تبریزی پس از اقامت در مشهد مقدس رضوی، کارهای هنری ارزنده ای را خلق کرده، از جمله؛ ابداع بافت فرش دورو، که موجب شد هنگامی که کارشناسان آستان قدس رضوی از آثار وکارهای هنری و بدیع وی درکارگاه بی ریا و باصفایش بازدید کردند شگفت زده شده و آثار وی مورد توجه و تشویق قرار گرفت، و درخواست داشتند برای درب های تشریفاتی حرم مطهر امام رضا(علیه السلام) فرش دورو ببافند، اما به دلایل مختلف تا کنون موفق به انجام این کار نشده است.
در میان آثار زیبای و حجمی استاد می توان یک گلدان و میز اشاره کرد که به صورت سرهم و متصل بافته شده و کاری بس شگفت و منحصر به فرد است.
خلق این اثر و مشاهده آن توسط صاحب نظران موجب گردید که از وی به صورت مکرر به نمایشگاه های گوناگون داخلی و خارجی دعون به عمل آید . تندیس ها و لوح های افتخاری که نزد استاد موجوداست، نشان از کسب مقام های هنری و کسب مدرک دکترای افتخاری فرش شدند.
با این استاد پیش کسوت بارها و بارها از سوی روزنامه ها و مجلات و رسانه ی ملی مصاحبه شده و نمونه آثارش نیز در جراید از جمله مجله صنعت گران برجسته معرفی شده است.
و: تصاویری از دیگر آثار استاد
