بازگشت بلیت بخت آزمایی با عنوان هایی دیگر

پایگاه خبری ک.ب استان کهگیلویه و بویراحمد در مطلبی به قلم ‘محمد زرین’ نوشت: یکی از پدیده ها و محصولاتی که از فرنگ به ایران آمد لاجرم با همان اتهام با وقوع انقلاب اسلامی به عنوان یک ضد ارزش از صحنه ها حذف شد بلیت های بخت آزمایی و به اصطلاح انگلیسی آن لاتاری بود.

روش کار به این شکل بود که تعداد متنابهی بلیط با شماره سریال خاص منتشر می شد و پس از قرعه کشی آن کس که بخت یارش بود جایزه را که شامل همه پولها بود به خانه می برد.
فرآیند اینطور بود که شخص در یک محاسبه ساده میان پولی که از دست می دهد با وجهی که ممکن است به کف آورد به نتیجه می رسید که ارزش خطر کردن دارد.لذا پول را می داد و بلیط را می خرید.
دولتهای غربی از قدیم کنترل خاصی بر این موضوع داشته و گاه مالیاتهای سنگین برآن وضع می کردند.در ایران هم این پدیده از حدود یکصد سال پیش رایج شد.و بعضی اوقات سازمانهای مروم نهادی چون انجمن مفاخر ملی ایران که هدف خودرا بزرگداشت شاعران و عالمان بزرگ ایران قرار داده بود گاه برای پیش برد اهداف و تامین بودجه مورد نیاز پروژه ها اقدام به چاپ و نشر بلیت بخت آزمایی می نمود که ساخت بنای باشکوه آرامگاه فردوسی توسط آن انجمن ساخته شد و بخشی از اعتبار مورد نیاز هم از راه لاتاری تامین گردید.
همچنین برگه هایی با نام ((اعانه ملی)) به قیمت سی ریال جهت برگزاری جشن شاهنشاهی به دست مردم داده شد.
با وقوع انقلاب بساط این کار برچیده شد،اما دیری نگذشت که بانکها با عنوان جایزه قرعه کشی حساب های پس انداز دامی گستردند و پول خرد مردم را از دریای سرگردانی صید و از عواید آن به تمام اهداف مشروع و نامشروع خود دست می یافتند،آنگاه اندکی از این سود این وجوه را به خرید چند دستگاه خودرو و سکه اختصاص داده و دل چند نفر از منتظران را هم به دست می آوردند.
اما بارزترین جایگزین بلیت های بخت آزمایی همان برگه های ارمغان بهزیستی بوده که در اواخر دهه هفتاد با سوءاستفاده از عواطف مردم خصوصا در شهرهای بزرگ تو زیع و تحت عنوان کمک به محرومان ملیونها تومان به ناکجا آبادی واریز می شد که بعدها از ادامه آن ممانعت گردید.
اما قصه اخیر بخت آزمایی که البته ماهیتی متفاوت دارد همانا برنامه صبح و نشاط است.با هجمه تبلیغاتی به تناسب جمعیت شهرها مردم را به نام ورزش از خانه بیرون آورده و هزاران دل را به تپش وا می دارد تا بالاخره یک نفر بر کمیت مراد سوار شود.
باری،حضور حدود دویست هزارنفری در یاسوج و یکصدهزارنفری در دهدشت در همایش های پیاده روی خانواده بی شک یک رکورد تاریخی است که این سرزمین به خود می بیند.
اما چند نکته:
باید جامعه شناسان از دل این اجتماع دنبال پاسخ شاه کلیدی باشند که دست یابی به آن پاسخی بر این سوالات است،جذاب ترین موضوع برای مردم این ناحیه چیست؟ قطعآ جایزه است که یک دستگاه پراید حقیر است،حالا سوال دوم، چه چیزی بیش از یک مساله اقتصادی قادر است این جمعیت را یکجا گرد آورد؟ به عبارت دیگر کدام جاذبه توان رقابت با جاذبه اقتصادی را دارد؟ یک مناسبت مذهبی؟ حضور یک شخصیت سیاسی،هنری، ورزشی؟
در پاسخ به این پرسش هاست که می توان دریافت که اصلی ترین دغدغه این مردمان چیست،پس باید هرچه سریع تر اولویت را به آن داد.
نکته بعدی حس ترحمی است که در انسان برانگیخته می شود! واقعاً وضع آنقدر سوزناک است که پراید هم رویا است؟ باز اگر یک ماشین درست و حسابی بود انگیزش توجیه پذیرتر می نمود، به قول اخوان ثالث: در اجاقی،،،طمع شعله نمی بندم،،،خردک شرری هست هنوز،،،؟
بهرحال این خیل دلشکسگان را دریابید، اینها که طیف زیادی از آنها بی جرم و بی جنایت از حق خود از بیت المال محروم مانده اند بخاطر هیچ،
اینها که از چند روز قبل در رویای خود با دلدارشان بر این مرکب ضعیف نحیف می تاختند، این یک رویا نیست، این کوچتکرین توقع است از بالا دستی ها.
القصه اگر لاتاری هم می تواند آرزویی را برآورد خاصه که در برابرش از جماعت پولی گرفته نمی شود پسندیده است، شما سر کیسه را به نفع ولی نعمتان بی نعمت بگشایید، اسمش را هرچه می خواهید بنهید.
در پایان از خواننده محترم درخواست می کنم فیلم اسکارگرفته،،ملیونر زاغه نشین ،، را به تماشا بنشیند.
منبع: http://www8.irna.ir/fa/News
و اما نگارنده ی این سطور به یاد دارد در آن زمان؛ یعنی سالهای 1340 به بعد تمام مراجع عالیقدر و آیات عظام بلیط های بخت آزمایی را حرام می دانستند .
اما امروزه لاتاری و قرعه کشی های پیامکی به شکل ها و بهانه های گوناگون بازگشت کرده و جایگزین بلیط بخت آزمایی شده و کسی هم صدایش در نمی آید- یکی از شیوه های مرسوم همین مسابقه های پیامکی که از برنامه ای پرمخاطب هم چون- دور همی- پخش و تبلیغ میشود دقیقاً نوعی لاتاری است ، این که هرکس یک پیامک بزند 10 هزار تومان بحساب او منظور میشود و در نهایت یک جایزه 50 میلیون تومانی به یکی از شرکت کنندگان خواهد رسید. دقیقاً نقش بلیط بخت آزمایی را بازی می کند در بلیط های بخت آزمایی روی شماره هایی که حاشیه بلیط داشت قرعه کشی میشد؛ الان هم همون طور است روی شماره تلفن فرد قرعه کشی می شود. !!؟