روزه سکوت، و نقش آن در سیر سلوک الی الله

حق تعالی در قرآن مجید بیش از دوازده مرتبه به روزه گرفتن و ماه رمضان اشاره دارد. آیه ذیل مدت سه روز به سخن نگفتن توصیه می کند که به عبارتی روزه سکوت گفته می شود….

« قالَ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَهً قالَ آیَتُکَ أَلاَّ تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَ لَیالٍ سَوِیًّا »(مریم : آیه ۱۰ ترجمه ی فولادوند)
گفت: «پروردگارا، نشانه‌اى براى من قرار ده» فرمود: «نشانه تو این است که سه شبانه [روز] با اینکه سالمى با مردم سخن نمى‌گویى.»
اهمیت «صمت» (سکوت) در روایات اسلامی بازتاب بسیار گسترده ای دارد، و نکته های دقیق و ظریفی درباره آن بیان شده، و آثار و ثمرات آن با تعبیرات جالبی بیان شده است .
در کتاب نهج الفصاحه و دیگر کتب روایی به نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم روایات بسیاری به سکوت و خاموشی آمده است.
حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه ،حکمت(۲۱۵): وَ قالَ عَلَیْهِ السَّلامُ: بِکَثْرَهِ الصَّمْتِ تَکُونُ الْهَیْبَهُ،..
و درود خدا بر او فرمود: با سکوت بسیار، شکوه انسان بیشتر شود.
حضرت علامه آیت الله حسن حسن زاده آملی/ حفظهم الله/ در آداب سیر و سلوک الی الله کلام بسیار شیوا و دلنشینی بیان داشته اند:
خوشا صوم و خوشا صمت و خوشا فکر – خوشا اندر سحرها خلوت ذکر
بدین وزان نیز شاعرى سروده است که :
صمت و جوع و سَهَر و خلوت و ذکر به دوام – ناتمامان جان را کند این پنج تمام
جوع ، صوم است و صوم نفس را مظاهر اسم شریف ((یا من یطعم و لا یطعم )) بار مى‌آورد؛ و سکوت و صمت او را به خودش دعوت مى کند و ارتباط نفس را از بیرون قطع مى‌کند و ((من کیستم )) را بر مى انگیزاند؛ و بیدارى در شب او را با وحدت انس مى دهد و از کثرت مى رهاند؛ و خلوت او را از هر چه که غیر است و منافى با دل و دلدار اوست مبرى مى کند؛ و ذکر به دوام او را با معشوقش که جمال و کمال مطلق است مجانس مى سازد.
نکته : تا دهن بسته نشد دل باز نمى شود. از سید کائنات (صلى الله علیه و آله و سلم) روایت است که چون فرزندان و نبیره هاى آدم (علیه السلام ) بسیار شدند در نزد وى سخن مى‌گفتند و وى ساکت بود گفتند اى پدر چه شد شما را که سخن نمى گویى ؟ گفت اى فرزندان من چون خدا جل جلاله مرا از جوارش به بیرون فرستاد با من عهد کرد و گفت: گفتارت را کم کن تا به جوار من برگردى (کلمه ۲۴۶، کتاب هزار و یک کلمه ج ۲ ص ۱۴۴)
نگارنده‌ای این سطور گوید: علاقه مندان به سیر و سلوک الی الله بعد از رعایت نکاتی که پیش از این در سایت آورده ایم باید به روزه سکوت توجه خاص داشته باشند که آثاری بس غریب و مفید دارد.