مروری برزندگینامه¬ی حجت الاسلام والمسلمین حاج سیّدمحمدعلی طبسی(مدرس حوزه علمیه، محقق و مؤلف،کاتب وخوشنویس قرآن کریم، شاعر متخلّص « به حول اللهی»)
وی در تیرماه سال 1325 خورشیدی دردهستان طبس سبزواردر خانواده ای مذهبی و متّقی که پدرش مرحوم سیّد قیس(مختارشاهی) به شغل کشاورزی اشتغال داشت دیده به جهان گشود. نسب شریفش با بیست و پنج واسطه به حضرت امامزاده حسین اصغر/علیه السلام/1 از فرزندان بلافصل حضرت امام زین العابدین علیه السلام می رسد.
بنا به دلایلی که مرسوم بود، اورا هرگز به دبستان نفرستادند، امّا در سن شش سالگی جزء سی قرآن مجید «عم جزء» را در دامن پر مهر محبت مادر بزرگ فراگرفته و کاملاً حفظ نمود.
پدرش ضمن رسیدگی به امور کشاورزی ، به آموزش او پرداخته و بعضی از منتخبات کتب خود را مانند گلستان سعدی و کلیات آن، حافظ و اسرار الحکم سبزواری، شاهنامه فردوسی ، ناصرخسرو و بعضی اشعار مثنوی و تا حدودی حساب و هندسه و…را به وی آموخت و چون استعداد او شکوفا شد اصل کتب را در اخیتارش گذاشته و از آن پس او تمام وقت خود را با مطالعه ی این آثار صرف نمود.
او از فرصت ها استفاده کرده و خط و خوشنویسی را به طور خود جوش و بدون استفاده از استاد به نحو شایسته ای فراگرفته که می توان گفت در زمره ی خوشنویسان است.
او در خاطرات خود چنین می نویسد: « روزی بخدمت پدرم عرضه داشتم که من همه ی کتاب ها را خواندم ولی مدرکی ندارم بخلاف هم سن سالهای من ، از خویشان و دوستان که همه مدرک ششم ابتدایی گرفته اند!؟ در پاسخ فرمودند: در نظر دارم شما را به حوزه ی علمیه ی مدرسه ی فخریه سبزوار که تولیتش مختص اکبر سادات طبسی است و هم اکنون حاج عمویم متولی آن است بفرستم»
وی در ادامه می گوید: « من تا سال 1342 از طبس بیرون نیامده بودم، یکی دو ماه قبل از جریان فیضه ی قم بود که بجهت دیدن سبزوار در خدمت والد بزرگوارم به شهر سبزوار وارد شدم و بعد از یکی دو روز در حالی که آماده برگشت به زادگاه بودیم، عرضه داشتم اگر به من اجازه فرمایید قصد ماندن دارم و شما هم قول داده بودید که من وارد حوزه ی علمیه شوم و ایشان هم قبول فرمودند».
آری ! به اذن قادر متعال و تأئیدات اهل بیت عصمت و طهارت صلوات الله علیهم اجمعین، با ورود وی به حوزه ی علمیه فصل جدیدی در زندگی او آغاز ، و مدت یکسال و هشت ماه ادبیات را تا مطّول و فقه نزد ادیب علی الاطلاق سبزوارآیت الله حاج میرزا اسدالله سبریزی، و تبصره المتعلمین را که معمول بود در خدمت حجت الاسلام شیخ حسین عراقی تتلمذ نمود.
البته مدتی به لحاظ عدم موفقیت برنامه ریزی های مدیریت حوزه اوقات او تفویت شده، تا این که بعد از چهار سال یعنی در سال 1346 خورشیدی به زادگاه خود طبس مراجعت نموده و ضمن امور فلاحت به کتابت قرآن مجید و صحیفه ی سجادیه پرداخت که این آثار موجود است.
سوم شعبان المعظم …….هم زمان با زاد روز ولادت باسعادت خون خدا سید الشهداء با کسب رضایت والد به مشهد مقدس رضوی مهاجرت، و بعد ازتشرف و زیارت با راهنمایی دوستان جهت ادامه تحصیل در مدرسه حاج حسن وارد شده ودر برنامه های درس حضرت آیت الله العظمی میلانی /قدس سره/شرکت می کرد.
و طی حدود سه سال، سطوح عالیه را در این مدارس تحت نظر اساتید معززّ، آیات عظام وحجج الاسلام:حاج شیخ رجب علی رضازاده، حاج شیخ میرزا محمداشکذری، حاج شیخ محمد رضا مهدوی دامغانی، حاج شیخ محمد باقر عباس پور تربتی، حاج شیخ محمد تقی فائقی با موفقیت گذراند و در زمره ی شاگردان و محاضرین و محاضرات مرجع عالیقدر و بزرگ شخصیت علمی و دینی، حضرت آیت الله العظمی سید محمد هادی میلانی گردید.
اودر سال 1354 و بعد از ارتحال حضرت آیت الله میلانی/قدس سره/ مدت سه سال در برنامه های درس خارج فقه از محضرمجتهد مطلق حضرت آیت الله العظمی سید ابراهیم علم الهدی سبزواری بهره مند شد.
و سپس چند دوره فقه و اصول را در محضر حضرت آیت العظمی حاج میرزا علی آقا فلسفی که از اعاظم شاگردان آیت الله الظمی خویی (ره) بودند تتلمذ نمود که نگارنده این سطور، تقریرات دروس را که با خطی خوش نگاشته شده را در کتابخانه ای ایشان دیدم.
مدتی نیز در محضر حضرت آیت الله حاج شیخ غلامرضا دهشت /متوفی 1393/ در جلسات دروس ؛ لئلالی فی المنطق، که مقدمه ی ورود به فلسفه است و نیر شرح تجرید شرکت نمود.
و فلسفه یعنی منظومه سبزواری را که در حقیقت ردّ بر فلسفه است از آیت الله العظمی حاج شیخ عبد النبی کجوری فیض برد.
او بعد از ارتحال آیت الله فلسفی /بهمن 1384/ درمدرسه آیت الله خویی (ره) مشهد به تدریس کفایه الاصول و مکاسب و هدایه و معارف الائمه پرداخته و از دیگر فرصت ها استفاده کرده به تحقیق و تألیف بعضی از کتب حوزوی و کتابت می پردازد.
آری! اکنون که حضرت حجت الاسلام والمسلمین حاج سیّد محمد علی طبسی، هفتاد بهار را پشت سرگذاشته از ذوق شعری نیز برخورداراست و مجموعه ی دیوان اشعارش که اکثراً مدایح و مراثی اهل بیت علهم السلام با تخلّص « به حول اللهی»، موجود است.
آثارکتابت شده وتحقیقات و تألیفات این استاد فرزانه که با خطی خوش و طرحی زیبا به رشته ی تحریر در آمده و امروزه مزّین بخش کتابخانه ی شخصی معزّز له می باشد عبارتند از :
لیست آثار حجت الاسلام والمسلمین حاج سیّد محمد علی طبسی
*****
الف؛ آثار کتابت شده :
1) عم جزء خطی نستعلیق.
2) قرآن خطی نستعلیق.
3) قرآن خطی نسخ دارای 1460 صفحه با حواشی که مندرج است در آن و 300 آیه که به اجماع اهل سنت در شأن حضرت امیرالمومنین/ صلوات الله علیه /نازل شده است.
4) قرآن خطی نسخ کم اعراب.
5) جزء ششم نهج البلاغه بخط نستعلیق.
6) صحیفه سجادیه بخط نستعلیق.
7) متن لمعه دمشقیه خطی.
8) متن مطول یعنی خطیب قزوینی.
9) یک سوم متن اصول مظفر خطی.
10) دو سوم اسرار الحکم حاجی سبزواری خطی.
11) مناجات نامه خواجه عبدالله انصاری با حواشی آن که عبارتند از 4 بیتی های بابا طاهر و ابوسعید.
ابوالخیر و نصایح لقمان بفرزندش و نصایح بزرگمهر و غیره خطی.
12) تعلیقه آیت الله العظمی خوئی بر عروه الوثقی درحاشیه اش خطی.
13) قواعد هندسی خطی.
14) زیارتنامه امام رضا صلوات الله علیه بانضمام زیارتنامه هفت حدیث خطی.
15) کتاب قصه مرحب خیبری از جوهری خطی.
16) والارشاد لمن طلب الرشاد خطی.
17) ترجمه صمدیه خطی.
18) منطق منظوم فارسی خطی.
19) متن اونموذج خطی.
20) متن صمدیه خطی.
21) متن تهذیب المنطق خطی.
22) متن آداب المتعلمین خطی.
23) استخراج مجموع اشعار و آیات موجوده و مشارالیها بعنوان شاهد در مغنی اللبیب خطی.
24) استخراج لغات نصاب السبیان و تنظیمها علی ترتیب کتب اللغه حرفا بعد حرف خطی.
ب؛ تحقیقات و تألیفات دست نوشت :
1) الطب و مسائل اخری.
2) تحقیق علمی حول مفردات راغب.
3) تحقیق واستخراج حول نهایه ابن کثیر و ما روی عن اهل بیت علیه السلام بعنوان استشهاد.
4) تلخیص و تعریب و تعلیق بر القواعد الکلیه الفلسفیه لشیخ ابراهیم دینانی.
5) تلخیص الرسائل الی دو سوم استصحاب.
6) تلخیص اصول المظفر.
7) الجند الجانی یا مروری کوتاه بر زندگانی ام از مهد تا تشرفم به مشهد مقدس علی مقدسها الصلوه و
السلام.
8) دو دوره محاظرات خارج اصول استاد فلسفی/ قدس سره/
9) بیست و دو سال مناظرات فقه آیت الله فلسفی/ قدس سره/
10) سه سال مناظرات فقه آیت الله میلانی/ قدس سره/
11) سه سال محاظرات فقه آیت الله علم الهدی/ قدس سره/
12) محاظرات تفسیر آیت الله میرزا جواد آقای طهرانی قدس سره از سوره هود الی سوره مرسلات.
13) 5700 فرد شعر عربی و فارسی تا سال 1423 .
14) جامع المشتتات در چند مجلد.
15) الملتقطات در سه مجلد.
16) تعلیقه مهمه بر ویژه نامه حضرت مهدی صلوات الله علیه در مجله حوزه علمیه قم.
17) صرف تحقیقی.
18) ترجمه النور المشتعل.
19) تلخیص و تهذیب شواهد التنزیل حسکانی که نامش را ) لا یقاس بآل محمد من هذه الامه احد (
گذاشتم.
20) قصص القرآن کما فی القرآن ) قصص الحق. (
21) طراحی شجره طیبه.
22) شرحی مختصر بر قصیده ابداعیه سید قطب الدین نیریزی شیرازی.
23) استخراج اشعار الغدیر و غیر آن در مدح مولا امیرالمومنین صلوات الله علیه و احقاق حق ایشان.
24) کتاب التآلیف المختاره.
25) تألیف پاره ای از اشعار عاشورائی.
26) مقاله ای پیرامون حضرت نرگس خاتون.
27) استنساخ کتاب الترصیف فی علم التصریف.
28) و المتشتتات هر کدام در چندین جلد.
29) . تألیف اشعاری پیرامون واقعه غدیر و فضائل حضرت امیرالمومنین صلوات الله علیه و وقایع کربلا و
مصیبات آن حضرت که بیش از چند هزار است.__
نمونه ای از خط و اشعار :
مشهد الرضا(ع)
مهدی قربانی «انیس الکتاب»
17 ربیع الاول 1438 هـ ق- مطابق 27/آذر/1395
————————————————-
– بقعه و بارگاه این امامزاده ی لازم التعظیم، در عرض جغرافیایی ۳۶ درجه و ۳۲ دقیقه و ۵۳ ثانیه شمالی و در طول جغرافیایی ۵۸ درجه و ۱۷ دقیقه و ۴۲ ثانیه شرقی و در ارتفاع ۱۹۶۰ متری از سطح دریا واقع شده است. برای سفر و زیارت ، از نیشابور و با عبور از شهرستان فیروزه ، سه راهی قوچان در شهر فیروزه ،روستای کلاته محمد جان و روستای برزنون به نزدیکی امامزاده و پای کوهی که امامزاده بر آن قرار گرفته میرسد. مسیر جاده آسفالته از نیشابور تا امامزاده حدود ۸۵ کیلومتر است.