« ده سرخ یا به نوشته جغرافیا نویسان و مؤلفان عرب ،قریه الحمرا در فاصله 34 کیلو متری جنوب غربی و در بخش احمد آباد شهرستان مشهد در دامنه شرقی ارتفاعات بینالود قرار دارد ….
وجه تسمیه این به سبب سرخ فام بودن کوه های پیرامون و کاربرد خاک آن برای مصالح معماری خانه ها می باشد به نحوی که این رنگ سرخ آجری در تمامی بافت روستا پراکنده شده و جذابیت خاصی را از نظر چشم انداز ایجاد نموده است .
به استناد بررسی ها و یافته ها ی باستان شناسی به ویژه وجود قلعه ای موسوم به «کوچ کمر » در مرتفع ترین نقطه ، پیشنه این روستا به قرون نخستین اسلامی بر می گردد و در حقیقت ابنیه فعلی بر روی لایه های کهن تری متعلق به بقایای ده سرخ پیشین ساخته شده اند . هنوز آثار سنگ فرش قدیمی (احتمالاً از دوره صفویه) در ابتدای گذرگاه منهی به آرامگاه امام زاده ی این روستا مشاهده می گردد. 1
در این روستا دو نشانه از هجرت تاریخی حضرت رضا (ع) از مدینه به مرو و کرامات ایشان مشهود است که در میان اهاتلی و مناطق مجاور به چشمه امام و تخت امام معروف می باشد و هم اکنون نیز در ده سرخ و روستا های اطراف معتقدان فراوانی دارد .
چشمه امام
مولف منتهی الامان و بعضی منابع معتبر شیعه در باره کیفیت ظهور این چشمه در ده سرخ از عبد اسلام بن صالح هروی روایت نموده اند ، آن حضرت در راه طوس ، به قریه الحمرا (ده سرخ) رسید. یاران همراه امام عرض کردند یابن رسول الله آفتاب وقت نماز ظهر را نشان می دهد آیا نماز بجای نمی آورید ؟ آن جناب فرود آمد و فرمود آب بیاورید . 2 عرض کردند آب با ما نیست ، پس آن حضرت با دستان مبارک زمین را حفر کرد ، آب زلال از زمین جوشیدن گرفت به آن مقدرا که همراهانش نیز وضو ساختند .
مردم محل بر این باورند که آب چشمه امام شفا بخش است ، پس آب زلال این چشمه را نوشیده به رسم تیمن به خود می برند .» 3
مهدی قربانی
محقق و پژوهشگر- بهار 1386
09153163426
منابع و ماخذ:
1- طرح بررسی مسیر تاریخی حضرت رضا(ع) به خراسان ، رجبعلی لباف خانیکی به نقل از گزارش ثبتی اثر، میراث فرهنگی خراسان .
2- قمی ، شیخ عباس ، منتهی الامال ، تهران 1375 ق ص 323 و مجلسی ، بحار الانوار ، جلد دوازدهم 1356 ق ص 113 .
3- کتاب تجلّی امام رضا (علیه السلام) د رمیراث فرهنگی ، چاپ اداره کل آموزش ، انتشارات و تولیدات فرهنگی – با همکاری اداره کل میراث فرهنگی خراسان ، سال 1383 .