تعریف لغوی «هَيْضَة »عبارت است از :
هَيْضَة : [ هيض ]: اسم مرّه از ( هاضَ ) است ، قى و اسهال ، بازگشتن غم و اندوه ، بازگشتن بيمارى پس از بيمارى.
این گیاه خود رو که هنوز نتوانسته ام نام علمی آن را از متون کتب گیاهان دارویی استخراج کنم، در منطقه ی خراسان جنوبی و طبس گلشن از اوایل فروردین ماه رشد کرده و در اوایل فصل گرما یعنی تیرماه قابل برداشت می باشد، مردم محلی در طبس گلشن، از عرق این گیاه شربتی معطر، گوارا و دلچسب تهیه کرده و در فصل گرما از آن استفاده می نمایند و خود را از دچار شدن به گرما زدگی نجات می دهند.
نگارنده ی این سطورمهدی قربانی«انیس الکتاب» که در اوایل تیرماه 1394به شهرستان طبس گلشن سفر کرده بودم، ضمن جمع آوری اندکی از این گیاه از خواص شفا بخش آن در شربت علف هیضه بهره مند شدم.
کارشناسان مرکز دانشگاه علوم پزشكي گناباد، ، مديریت غذا و دارو، و دیگر مراکز علمی ضمن نوشتن مقالات علمی، بدون این که اشاره ای به نام علمی این گیاه داشته باشند در باره ی خواص گیاه «علف هیضه» که بعضاً « علف هیزه» هم نگاشته اند چنین آورده اند :
علف هیضه؛ سرشار از ترکیبات فنلی بوده و نیز خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد. بنابراین می توان از آن به عنوان یک منبع گیاهی دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی در صنایع غذا و دارو استفاده کرد.
به علت دارا بودن فسفر بالا مفید در تقویت حافظه بوده و همچنین گیاهی سرد بوده و برای رفع عطش و گرمازدگی بسیار مفید می باشد.
مفید در تصفیه خون و مقوی کبد می باشد و رافع جوش ها و لک های ناشی از بدکاری{کم کاری} کبد است.
در رفع اگزما و حسایت های پوستی مفید می باشد.
Pulicaria gnaphalodes نام علمی و مشهور به کک کش
سپاس عزیز برادر