دسته: واژه ها و نکته ها

دَقیق چیست؟ و دقّاق کیست؟

گاه کلمه‌ای را بارها بکار می بریم، ولی اگر بخواهیم آن را شرح بدهیم و معنی آن را برای مخاطب بیان کنیم، چه بسا تعریف آن برایمان ممکن نباشد.

کلمه دَقیق از آن جمله است که کتاب معارف و معاریف ص ۴۲۸ چنین آمده است:
دَقیق: باریک، تنک، ریز، آرد. در حدیث است :«لاتکونوا کالمنخل: یخرج منه الدقیق الطیب و یمسک النخالۀ ». یعنی : مانند الک مباشید که آرد پاک را از خود بیرون می دهد و سبوس را در خود نگه می دارد.(بحارالانوار: ۱/۱۴۵)
در کتاب جامع السعادت مهدی نراقی جلد ۲ صفحه ۴۰۷ این حدیث چنین آمده است:« لا تکونوا کالمنخل یخرج منه الدقیق الطیب و تبقی فیه النخاله »
عن ابی هاشم الجعفری قال سمعت ابا محمد(ع) یقول: «من الذنوب التی لانغفر قول الرجال»: «لیتنی لااؤاخذ الاّ بهذا». فقلت فی نفسی: «ان هذا الدقیق»! ینبغی للرجل ان یتفقد من امره و من نفسه کل شیء فاقبل علیّ ابو محمد (ع)، فقال: « یا ابا هاشم! صدقت، فلزم ما حدثت به نفسک، فن الاشراک فی الناس اخفی من دبیب الذر علی المسح الاسود».(بحارالانوار: ۵۰/ ۲۵۰)
عن ابی عبدالله (ع): «کان علی (ع) لاینخل له الدقیق »(بحار الانوار: ۶۶/۳۲۴). علی بن جعفر، قال سأله (یعنی اخاه موسی بن جعفر(ع) عن الدقیق یقع فیه خُرء الفار: «هل یصلح اکله اذا عجن مع الدقیق»؟ قال : « اذا لم تعرفه فلا باس، وان عرفته فلتطرحه مع الدقیق». بحار الانوار: ۸۰/۱۰۸)

دقّاق: در لغت نامه دهخدا چنین آمده است:
دقّاق. [ دَق ْقا ] (ع ص ، اِ) آردفروش . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). منسوب به دقیق که اشتغال به عمل آرد را می‌رساند. (از الانساب سمعانی ). || آنکه آرد بسیار دارد. (از اقرب الموارد). || کوبنده ٔ چیزی . (غیاث ) (آنندراج ). || قصار، که جامه را می کوبد. (غیاث ) (آنندراج ). گازر. (ناظم الاطباء).
دقّاق. [ دَق ْ قا ] (اِخ ) لقب حسن بن محمدبن دقّاق نیشابوری، مشهور به ابوعلی دقّاق، عالم قرن چهارم هجری است.
والسلام.
فروردین ۱۴۰۲

گازُرگاه طبس کجا بوده؟
به منظور معرفی نسخه خطی «مجالس العشاق» نوشته ی کمال الدین حسین بن اسماعیل گازرگاهی طبسی، فرصتی دست داد تا این سئوال را مطرح کنیم که ؛ گازرگاه طبس کجا بوده ؟ لذا ابتدا به تعریف و معنی گازرگاه می‌پردازیم:
گازر. [ زُ / زَ ] (ص ، اِ) جامه شوی . سپیدکار . قصار. حواری . (بلعمی ). مقصر، تخته ٔ گازر. (منتهی الارب ):
رخ تو هست مایه ٔ تو اگر مایه ٔ گازران بود خورشید.(کسایی مروزی )
خلق را بخدای بخواند (عیسی ) و با وی هیچ کس نبود از اول که از زمین بیت المقدس بیرون شد. دوازده تن بودند از گازران و گازر را به تازی قصار خوانند و حواری نیز خوانند. (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
جامه ٔ پر صورت دهر ای جوان چرک شد و شد بکف گازران (بنگرید لغت نامه دهخدا)

****
و امّا ؛ در گذشته‌های دور گازر گاه در همه شهرها و روستاها و کاربرد است. آن جا معمولاً محلی در سرچشمه ی آب قرار داشته است.مردم برای شستشوی لباس و فرش و رختخواب و… به محل سرچشمه می‌رفتند. در آن جا حوضچه‌ای جداگانه درست کرده و با انشعاب آب از چشمه این حوضچه را پر آب کرده و مردم برای شستشو بدان جا می رفتند و آب ناشی از شستشوی البسه و…بطرف باغات و مزارع روان می‌شده است و با آب شرب تداخل نداشته.
افرادی هم حرفه و شغل آنان شستشوی لباس، نخ قالی، پشم، نمد و… بوده که در قبال این عمل و انجام کار؛ دستمزد دریافت می‌کردند که به این افراد «گازر» می گفتند.

مطالعه ادامه مطلب

شعری از استاد علی اصغر دلیلی صالح، با عنوان :(چای تازه دَمِ فراق)

*در باب رهایی از آفات و آسیب های فراق و راه های رسیدن به آرامش و رابطه ی چای تازه دم و طلاق پر الم فرماید:
دَم که کردم دو استکان چایی / صبح دَم، بهر دفع تنهایی
تا نشستم کنار سینی چای/ آه، ناگاه، خاست از صد جای…!!
یادم افتاد چای صحرایی/ صبح و صحرا و دختر دایی
یادم افتاد زلف خَم دارش/ ظرف سالادِ پُرکَلم دارش
یادم افتاد چای گُلپر او / قوری و کتری و سماور او
یادم آمد کمانِ ابرویش / چای و قندِ نگار پهلویش
یادم آمد که صبح ها با هم / گاه با شادی و گهی با غم
می نشستیم و چای می خوردیم / چای چون کدخدای می خوردیم
دلمان کوزه ای لبالب بود / مست از خنده های دیشب بود
بود، جان، مست از جوانی مان! / اینچنین بود زندگانی مان…!
که به ناگاه عادتش بد شد / زنم از بودنش مردد شد
اندکی خنده کرد بر ریشم / و زد آهنگ رفتن از پیشم
از همان روز، تلخ شد کامم / رفت و شد تیره کلّ ایامم…!
*

مطالعه ادامه مطلب

دست بوسی در کلام حضرت امام رضا (ع)
قبل از هر چیز توصیه می‌شود؛ به برخی آموزه های دینی که برگرفته از قرآن، حدیث و روایات وارده از ائمه‌ی معصومین علهیم السلام است دقت کنید؛ درباره‌ی بدعت گذاری مطالب و نظرات استدلالی و تفسیری بسیار نوشته‌اند. و برهمین اساس دراویش را که هنگام ملاقات و دیدار، دست هم دیگر را می بوسند نوعی بدعت گذاری می دانند و آنان را مذمت کرده و این روش را نوعی بدعت می‌دانند.
امّا؛ گاه می‌بینیم که برخی براین بدعت گذاری تبصره زده و حتی احادیث معتبر را هم برای بالا بردن مقام علمی و معنوی خود تفسیر کرده و بوسیدن دست علما و سادات را جایز می‌دانند و علناً همین بدعت دراویش را رواج می‌دهند؟! در حالیکه حدیث وارده از امام رضا علیه السلام صراحت داشته و نیازی به تفسیر و تحلیل ندارد.
درمورد دست بوسی از امام رضا (ع) سئوال کردند؛ فرمودند: دست بوسى نه!
« لا یُقَبِّلُ الرَّجُلُ یَدَ الرَّجُلِ، فَإِنَّ قُبْلَهَ یَدِهِ کَالصَّلاهِ لَهُ »(تحف العقول، ص ۴۵۰)
کسى دست کسى را نمی‌بوسد، زیرا بوسیدن دست او مانند نماز خواندن براى اوست.
دست بوسی‌هایی که امروزه برخی موارد، در بین علما مرسوم شده فقط و فقط جنبه‌ی مادی داشته؛ تملق و چاپلوسی و بدعت گذاری محسوب می‌شود، چرا که اگر شاگرد دست استاد خودرا نبوسد؛ شهریه ی ماهانه او کاهش یافته و یا کلاً قطع می‌شود؛ و بدین ترتیب این بدعت گذاری هم چنان آشکارا رواج داده می‌شود و بصورت رویه ای که نشانه ی تواضع و ادب است در آمده.
خداوند آخر و عاقبت همه بدعت گذاران را ختم بخیر گرداند.
آمین یا رب العالمین.

به یاد هم وطن مظلوم ،روان شاد مهسا امینی،
خانم توران شهریاری، شاعر زرتشتی درصفحه ی ۱۹۵ کتاب خود با عنوان:(مهر ایران) این شعر را در باره ی ایرانی سروده است:

(راه دختر ایرانی)
برجسم سرد گرمی و جان بخشد
چشم سیاه دختر ایرانی

آزرم و شرم و مهر و صف دارد
طرز نگاه دختر ایرانی

بنشسته گرد رنج به دوران ها
برروی ماه دختر ایرانی

بیداد و زور و سلطه که بر زن رفت
شدانتباه دختر ایرانی

پاکی و اگهی و وطن خواهی است
جرم و گناه دختر ایرانی

کنکور و ازمایش دانشگاه
باشد گواه دختر ایرانی

آزادی و برابری و دانش
این شدسپاه دختر ایرانی

خودباوری و دانش و بیدار
این است راه دختر ایرانی

مردان مهرورز وطن هرجا
هستند نیک خواه دختر ایرانی

آنان به جان گزیده چنین ره را
بهر رفاه دختر ایرانی

هان مرد سلطه خواه دمی بنگر
براشک و آه دختر ایرانی

تبعیض و زور و سلطه پذیری نیست
در شان و جاه دختر ایرانی

بعد ازخدا، حقوق بشر باشد
پشت و پناه دختر ایرانی
×××××××××××××××××××××××÷×÷×
در مظلومت دختر ایرانی همین بس که:

گفت‌وگوی تلفنی رئیسی با خانواده مهسا امینی
سایت خوان
۱۴۰۱/۰۶/۲۷ ۱۶:۳۸
۳۹۰۰۷۴۵
پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری : سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور با خانواده مرحومه «مهسا امینی» به صورت تلفنی گفتگو کرد.

محمد مهدی رحیمی مدیرکل روابط عمومی نهاد ریاست جمهوری در حساب کاربری خود در توئیتر از گفتگوی تلفنی حجت‌الاسلام رئیسی، رئیس جمهور با خانواده مرحومه مهسا امینی خبر داد.
رئیس جمهور در تماس تلفنی با خانواده مرحوم مهسا امینی،ضمن ابراز همدردی با این خانواده و طلب صبر و اجر برای آنان در این مصیبت، گفت:
پدر مهسا امینی: دروغ می گویند، دخترم نه صرع داشت، نه بیماری قلبی
من در جریان سفر ازبکستان از این واقعه مطلع شدم که بلافاصله به همکارانم دستور دادم تا بررسی موضوع را به صورت ویژه در دستور کار قرار دهند و مطمئن باشید این موضوع را از دستگاه‌های مسئول مطالبه خواهم کرد تا ابعاد آن روشن شود.
دختر شما همچون دختر خود من است و احساس من این است که این حادثه برای یکی از عزیزان خود من پیش آمده است. اینجانب را در مصیبت خود شریک، و همدرد غم و اندوهتان بدانید.

برای شادی روح خانم مهسا امینی صلوات
روحش شاد و یادش گرامی

رساله ای در کذب عروسی قاسم بن الحسین علیه السلام

این رساله ی شریفه به قلم : آیه الله العظمی علامه سید محمد علی حسینی شهرستانی است که توسط محقق ارجمند جناب آقای قاسمی مدیر کانال بزم قدسیان در اصفهان منتشر شده است.

🔸سوال: قصه عروسی حضرت قاسم را حق و یقین شمردن و اعتقاد قطعی به آن داشتن و کسی که آن را ثابت نداند او را بد گفتن و دشنام دادن، چه حکم دارد؟

مطالعه ادامه مطلب

تاریخ خلقت حضرت آدم علیه السلام

در منتخب التواریخ چنین آورده است:
بدان‌ که‌ ولادت‌ با سعادت‌ آن‌ بزرگوار {حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم} شش‌ هزار و صد و شصت‌ و سه‌ سال‌ بعد از هبوط‌ حضرت‌ آدم‌(ع) بوده‌ به‌ سنه‌ی‌ شمسی.‌
{بدین ترتیب می شود: ۶۱۶۳ + ۱۴۰۰ =۷۵۶۳ سال} خورشیدی است.
و امّا به‌ سنه‌ی‌ قمری‌ تقریباً شش‌ هزار و سیصد و پنجاه‌ و پنج‌ سال‌ قمری‌ و هفت‌ ماه‌ می‌شود. چون‌ هر سی‌ و دو سال‌ شمشی‌ تقریباً سی‌ و سه‌ سال‌ قمری‌ می‌شود، وحضرت‌ آدم‌(ع) نهصد و سی‌ سال‌ در دنیا زندگانی‌ کرد. {بدین ترتیب می‌شود: ۶۳۵۵ +۱۴۴۲ +۹۳۰ =۸۷۲۷ سال} هجری قمری است.

والله عالم بالصواب.

متنی کوتاه از رمان سوآلو

خواهرم عجله نکن، ادمی که خوب
نمی شناسیش اون هم از یک شهر و کشور بیگانه، بهتره تامل کنید نکنه یه وقت
خدای نکرده پشیمونی به بار بیاره…
دندون قریچه ای کرد و با دست محکم زد روی صورتش که شرقی صدا داد و گفت:
حاجی من به چه زبونی بگم، این دختره
بیست و گذرونده، از قدیم گفتن، سیاه بخت بهتره از دَم بخته… من یک چیزی می‌فهمم که می‌گم…
**********

مطالعه ادامه مطلب

در/صفحه ۱۰۶/ ازکتاب سفرنامه‌ی همسر عمادالملک حاکم طبسبه عتبات عالیات و مکه‌ی معظمه که در سال ۱۳۰۳ – ۱۳۰۴ ق = ۱۲۶۶-۱۲۶۷ ش، اتفاق افتاده است، در راه برگشت از سفر در سال ۱۳۰۴ ق =۱۲۶۷ ش، پس از خروج از قم و طی مسیر چنین می‌نویسد: «…چون به مشجری که بالای انارک است احداث کاروانسرایی معتبر شده، می‌نویسم. شخصی که این بنا را می‌کند شخصی انارکی و حاجی است. خودش با عمله هایش کار می‌کند. از قرار مذکور مال وافری هم ندارد؛ ولی همّت و سعادت دارد. نزدیک به اتمام است. کاروانسرای خوبی است. خدا همه کس را توفیق بدهد که خیری از دستش جاری شود…»
کاروانسرای مشجری در فاصله ۵۰ کیلوتری شهر انارک در فاصله ۲۴۰ کیلومتری از شهر اصفهان و ۱۱۰کیلومتری نایین قرار دارد و در دوره قاجار ساخته شده است. مساحت آن ۷۵۰ متر مربع می‌باشد. طول آن ۳۰متر و عرض آن ۲۵ متر است. این کاروانسرا چهار ضلعی با حیاط مرکزی است. چهار ایوانی است و شاه نشین آن در شرق و غرب آن وجود دارد. کاروانسرای مشجری در فضای بیرونی فاقد برج می‌باشد. در ضلع ورودی دارای شش صفه و ایوان می‌باشد. داخل بنا به صورت چهار ضلعی بوده که از یک ضلع به شتر خان متصل شده و در یک ضلع دارای یک ایوان شاه نشین می‌باشد. این کاروانسرا از سنگ و خشت ساخته شده و در نمای بیرونی و داخلی آن از آجر کاری استفاده شده است.

❓ چگونه اعمال ما بعد از مرگ همواره برایمان ثواب بدنبال داشته باشد؟ ❗️

دقت کنید؛ پیامبر اکرم (ص) درنهج الفصاحه این حدیث را بیان فرموده است: ایشان می‌فرماید: اذا مات الانسان انقطع عمله الا من ثلاث: صدقه جاریه، او علم ینتفع به، او ولد صالح یدعو له؛
هرگاه انسان بمیرد، عملش هم قطع می‌شود، مگر از سه راه:
– صدقه جاریه،
– یا علمی که از آن سود می برند (یعنی کتابی نوشته باشد که دیگران استفاده می‌کنند)،
– یا فرزند شایسته‌ای که برای او دعا می‌کند.

بدین ترتیب صدقه جاریه را در شش راه آسان برای بدست آوردن ثواب بعد از مرگ شرح می‌دهیم:

۱- به شخصی یک قرآن هدیه کن؛ هرگاه تلاوت کرد ثوابش به تو می‌رسد.
۲- به یک شفاخانه یک ویلچر هدیه کن. هر مریضی استفاده کرد ثوابش به تو می‌رسد.

۳- در تعمیر مسجد شرکت کن.
۴- در جای پر ازدحام، آب سردکن بگذار. هرکس آب بنوشد ثوابش به تو می‌رسد.

۵- یک درخت یا نهال بکار؛ هر انسان یا حیوان استفاده کند ثوابش به تو می‌رسد.
۶- از همه آسان تر، این مطلب را به اشتراک بگذار، هرکس عمل کرد ثوابش به تو می‌رسد.